Strona tytułowa Proverbiorum Polonicorum Salomona Rysińskiego, najstarszego zbioru przysłów polskich wydanych po łacinie i po polsku w Lubczy w 1618.
Przysłowia i powiedzenia — mądrość ludu. Jest to mała forma twórczości ludowej, w której odzwierciedla zjawiska życia codziennego. Krótkie wypowiedzi alegorycznie, czasem z humorem, opisuje otaczającą rzeczywistość. Wśród różnych narodów są przysłowia i powiedzenia, które powtarzają się dosłownie, słowo w słowo, inne różnią się jednym lub dwoma słowami, a są to unikalne, niepowtarzalne, charakterystyczne tylko dla tego narodu.
| Strzeżonego Pan Bóg strzeże. | Береженого Бог бережет. |
| Każdy jest kowalem swojego losu. | Каждый кузнец своей судьбы |
| Broda nikogo mędrcem nie czyni. | Борода никого мудрецом не делает. |
| Bez ochoty niespore roboty. | Без охоты работа не спорится. |
| Jeżeli każdy w wiosce ofiaruje jedną nitkę, to nagi otrzyma koszulę. | Если каждый в деревне пожертвует одну нитку, то голый получит рубашку. |
| Czyja siła, tego prawda. | Чья сила, того и правда. |
| Jednemu szydła golą, drugiemu i brzytwy nie chcą. | У одного шило бреет, а у другого и бритва не хочет. |
| Nie dla wszystkich skrzypce grają. | Не для всех скрипка играет. |
| Ręka rękę myje, noga Nogę wspiera. | Рука руку моет, нога ногу поддерживает. |
| Co po trzeźwemu myśli, to po pijanemu powie. | Что трезвым думаешь, то пьяным расскажешь. |
| Potrzebny jak dziura w moście. | Нужен, как дыра в мосту. |
| Czas ucieka. | Время бежит. |
| Słowo się rzekło, kobyłka u płotu. | Слово сказано, лошадь у забора.(Сказано —сделано). |
| Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej. | Везде хорошо, а дома лучше. |
| Indyk myślał o niedzieli, a w sobotę łeb mu ścięli. | Индюк думал о воскресенье, а в субботу ему голову отрубили. |
| Czym chata bogata, tym gościowi rada. | Чем хата богата, тем гостю и рада. |
| Chcąc człowieka dobrze poznać, trzeba z nim beczkę soli zjeść. | Хочешь человека хорошо узнать, надо с ним бочку соли съесть. |
| Czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal. | Что глаза не видят, того сердцу не жаль. |
| I na słońcu są plamy. | И на солнце есть пятна. |
| Szewc bez butów chodzi. | Сапожник без сапог ходит. |
| Pokorne cielę dwie matki ssie. | Покорный(скромный, послушный) теленок двух маток сосет. |
| Robota nie zając, w las nie ucieknie. | Работа не заяц, в лес не убежит. |
| Od wódki rozum krótki. | От водки ум короткий. |
| Nie od razu Kraków zbudowano. | Не сразу Краков строился. |
| Nie taki diabeł straszny, jak go malują. | Не так черт страшен, как его малюют. |
| Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz. | Как себе постелешь, так и выспишься. |
| Małe dzieci – mały kłopot, duże dzieci – duży kłopot. | Малые дети — малые хлопоты, большие дети — большие хлопоты. |
| Każda droga prowadzi do Rzymu. | Всякая дорога ведет в Рим. |
| W zdrowym ciele zdrowy duch. | В здоровом теле — здоровый дух. |
| Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. | Настоящий друг познается в беде. |
| Syty głodnemu nie uwierzy. | Сытый голодному не поверит. |
| Kiedy wejdziesz między wrony, musisz krakać tak jak one. | Когда ходишь между воронами, должен каркать, как они. |
| Myszy tańcują, gdy kota nie czują. | Мыши танцуют, когда кота не чуют. |
| Nie wsadzaj nosa do cudzego prosa. | Не суй носа в чужое просо. |
| Kto się kładzie z psami, ten wstaje z pchłami. | Кто ложится с собаками, тот встает с блохами. |
| Każdy na swój sposób rozum traci. | Каждый по-своему ум теряет. |
| Alkohol pity w miarę nie szkodzi nawet w dużych ilościach. | Пить в меру не вредно даже в больших количествах. |
| Cicha woda brzegi rwie. | Тихая вода берега рвет. |
| Co za dużo, to niezdrowo. | Чего слишком много, то не здорово. |
| Nie chwal dnia przed zachodem słońca. | Не хвали день до захода солнца. |
| Grosz do grosza, a będzie kokosza. | Грош до гроша, будет клуша. |
| Baba z wozu – koniom lżej. | Баба с воза – коню легче. |
| Ten się śmieje, kto się śmieje ostatni. | Смеется тот, кто смеется последний. |
| Lepiej późno, niż nigdy. | Лучше поздно, чем никогда. |
| Jak się ożeni, to się odmieni. | Женится — изменится. |
| Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta. | Где двое дерутся, там третий пользу ищет. |
| Jeden przy pługu, a siedmioro z łyżką. | Один при плуге, а семеро с ложкой. |
| Dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane. | Добрыми намерениями ад вымощен. |
| Dwa razy nie może nikt, raz musi umrzeć każdy. | Два раза никто не может, а один раз должен умереть каждый. |
| Gdzie cienko, tam się zwie. | Где тонко, там и рвется. |
| Drzewo oceniaj podług plonów, a człowieka – podług pracy. | Дерево оценивай по плодам, а человека – по работе. |
| Gdy się człowiek spieszy, to się diabeł cieszy | Когда человек спешит, черт радуется. |
| Gdyby babcia miała wąsy, toby była dziadkiem | Когда бы бабка имела усы, то была бы дедом. |
| Bieda temu dokuczy, kto się za młodu nie uczy. | Бедность тому докучает, кто с молоду не учится. |
| Bóg pomaga tym, co sami sobie pomagają. | Бог помогает тем, кто сам себе помогает. |
| Błędów nie robi ten co nic nie robi. | Не ошибается тот, кто ничего не делает. |
| Bliższa koszula ciału, niż kaftan | Рубашка ближе к телу, чем кафтан. |
| Bęben dlatego tak głoóny, bo próżny | Барабан потому такой громкий, что пустой. |
| Słówko wyleci wróblem, a powróci wołem | Слово вылетит воробьем, вернется волом. |
| Kto ma szczęście, temu i wół cielę urodzi | Счастливчику и вол теленка родит. |
| Wszystko dobre, co się dobrze kończy | Все хорошо, что хорошо кончается. |
Więcej polskich przysłów można znaleźć w Wikisłowniku.
Zdjęcie z Wikipedii.
Zapis ten jest również dostępny w języku : rosyjski
polski
Русский